Zoals hier al eerder is opgemerkt was de Cannenburghrit van 2017 de laatste rit die de Fasna heeft georganiseerd. Daarvoor in de plaats stond er dit jaar een nieuwe rit op de kalender: de Finalerit, zo genoemd omdat deze voortaan de laatste rit van het jaar is en daarmee de rit waarin de kampioenschappen beslist worden, de finale dus. Dit even afgezien van de mogelijkheid dat die beslissing al eerder in het jaar valt, zoals dit jaar in ieder geval in de A-klasse het geval is: vader en zoon Piet en Remco Luksemburg mogen zich al een tijdje kampioen van 2018 noemen. Dat komt mooi uit, want als je al kampioen bent dan hoef je niet per se mee te doen aan de laatste rit, en kan je die dus zelf uitzetten (en organiseren). En zo geschiedde,  en wel onder de vlag van de overkoepelende NRF (waarvan Remco trouwens sinds kort voorzitter is). Het viel op dat de hele familie Luksemburg was ingezet bij de organisatie: zoon Remco als uitzetter, vader Piet als wedstrijdleider, echtgenote Maartje aan de inschrijftafel, en moeder Marja aan de starttafel. En wie weet heb ik nog een familielid over het hoofd gezien. En de rekenkamer zal ook wel een Luksemburgse affaire zijn geweest, hoewel ik namens de NRF ook Wim den Doop heb zien rondlopen, die deed vast ook wel iets.
 
Het leek er na deze rit even op dat "finale" nog een tweede betekenis had, want Uw columnist liep toen zo te balen van zijn zwaar tegenvallende klassering dat hij het in de wandelgangen had over "mijn laatste rit" (met als neveneffect dat dit ook de laatste column zou zijn). Deze gedachte werd mede ingegeven door het feit dat co-equipier Jos ook al een tijdje liep te twijfelen tussen stoppen of doorgaan. Maar ik schreef "zou", want inmiddels is er een knoop doorgehakt: we denken in februari wel weer genoeg zin te hebben om in ieder geval nog een jaartje door te gaan. En Jos merkte in een mail fijntjes op dat bij zijn overwegingen meespeelt dat het mijn beurt is om het eten-na-afloop te betalen... Omdat hij in het klassement op de vierde plaats bij de bestuurders is geëindigd en ik op de zesde plaats bij de navigatoren, hebben we een nieuwe doelstelling: weer een podiumplaats zien te bereiken!
 
Tot zover de inleiding. Al dat gepraat is wel leuk, maar U wilt natuurlijk liever iets over de rit lezen. Als deze column online komt dan heeft U overigens al geruime tijd de gelegenheid gehad om een leuk verslag over deze Finalerit te lezen op de website www.rallynews.eu (U weet wel, de site waar o.a. de droogritten van Jaap Jongman staan, onder de naam DTR, "Desk Top Rally"). Dat verslag is van de hand van Joke Beck (winnaar B-klasse), en beschrijft heel goed hoe deze Finalerit werd ervaren. Mogelijk zijn er in de column die U nu leest doublures met dat verslag, maar ik zal proberen om - zoals gebruikelijk - de zaken wat meer kaartleestechnisch te behandelen.
 
Iedereen die aan een kaartleesrit deelneemt bestudeert vooraf terdege het reglement (of zou dat moeten doen). Meestal staan daar veel bepalingen in die altijd gebruikt worden en/of al bekend zijn, dus daar ben je snel mee klaar. Maar altijd is er ook wel iets waar je goed op moet letten, bijvoorbeeld de bepaling dat je pijlen of de lijn niet mag kruisen, of dat je zo weinig mogelijk tegengesteld mag rijden, of zo min mogelijk over rood of over wit of over oranje etc. En wel of geen doorsteekjes (de zogenoemde Y-waarde, bijvoorbeeld Y=50 of Y=0), wel of geen pontveren, et cetera. En dat "iets" moet je dus goed onthouden en ook steeds paraat hebben, want anders moet je onderweg steeds opnieuw in het reglement duiken, en dat is onhandig en kost tijd.
 
In deze Finalerit lag dit een graadje hoger, en dat kwam doordat in beide trajecten een reglementsbepaling zat die "abnormaal" was. In het ochtendtraject was de afwijkende bepaling zelfs tegennatuurlijk, want je mocht pijlen, anders dan wanneer ze "aan de beurt" waren, uitsluitend tegengesteld in de route opnemen! Iets duidelijker geformuleerd: net als in de Pijlenrit mochten pijlen alleen in de route worden opgenomen als ze qua nummer aan de beurt waren, en verder in principe helemaal niet, dus niet op- of afrijden, niet raken en niet kruisen. Maar in dit geval, anders dan in bijvoorbeeld die Pijlenrit, mocht je een pijl dus wel tegengesteld in de route opnemen. En dat gold zowel voor de hoofdroute als voor eventuele herconstructies.
 
En in het middagtraject was het systeem de 1-na-kortste route, maar anders dan wat meestal het geval is moest in het geval van een route-onderbreking geen herconstructie worden gemaakt (met opnemen van de hoofdroute na de onderbreking), maar moest in zo'n geval een NIEUWE route worden geconstrueerd; let wel: steeds opnieuw de 1-na-kortste route! Dit systeem is niet compleet nieuw, maar bij velen toch redelijk onbekend. En geloof mij, dit is behoorlijk pittig!
 
En alsof dat allemaal nog niet genoeg was, was er ook nog de bepaling (in beide trajecten) dat [a] grijze wegen helemaal niet mochten worden gebruikt (ook niet kruisen of raken), en [b] oranje wegen alleen over zo kort mogelijke afstand (dus liever helemaal niet), maar hier was kruisen of raken wel toegestaan, en dat gold dan niet als berijden van oranje. Nu zijn grijze wegen in principe onverhard, dus dat je die niet mocht gebruiken was wel zo prettig, zeker gezien de weersomstandigheden (zeg maar glibberig), maar aan de andere kant kan een uitzetter natuurlijk ook een hoofdweg grijs kleuren, of omgekeerd een grijze weg geel of wit maken. In werkelijkheid waren alle wegen trouwens "wit", maar dat kwam door genoemde weersomstandigheden!
 
Terug naar traject 1. Zoals gebruikelijk ziet U links het kaartfragment, en rechts de uitleg. Net als bij de recente Teamrit (zie de betreffende column) was de uitleg getekend op een "fletse" afdruk van de wedstrijdkaart, zodat alle controles en eventuele wegverleggingen en/of afpijlingen goed zichtbaar waren. U ziet het gedeelte van pijl 2 naar pijl 3, goed voor een flink aantal vallen. In de eerste plaats ging de weg waarop pijl 2 stond vlak naast controle D niet schuin naar rechts om dan haaks op de weg met de D uit te komen, maar zonder knik rechtdoor: het paarse lijntje op de uitleg. Aan het einde van dat paarse lijntje (de werkelijke weg dus) mochten we rechtsaf (tegen de pijl in was toegestaan) om dan een keerlus te maken en de route (de pijl) net links van de D op te nemen. Als keerlus lag de grote driehoek rechts onderaan voor de hand ("uitnodigend", aldus de tekst in de uitleg), maar toch was controle F, gevolgd door de D, niet de juiste. Het kon korter: op de samenkomst rechts van de S zeer scherp linksaf (gelukkig was er vermeld dat er nergens scherprijders stonden), de oranje weg kruisen (dat mocht dus), en keren om het kleine driehoekje dat min of meer verstopt zat onder de hoogspanningsleiding (de lange zwarte lijn die schuin over de kaart loopt). Dus: niet F-D maar X-D. Die controle S was overigens voor de C-klasse, maar U had al begrepen dat we het hier over de A- (en in dit geval ook over de B-)klasse hebben.
En dan moest je, na controle E, van pijl 2 naar pijl 3. Vanaf het (naar het zuiden lopende) einde van pijl 2 keren om datzelfde driehoekje met controle X, dan het einde van pijl 2 tegengesteld (alweer: dat mocht), vervolgens op de viersprong linksaf, op de volgende viersprong weer linksaf (pijl 3 tegengesteld), keren om de driehoek met controle W, en dan aan pijl 3 beginnen. Daarna ging het al snel weer mis, en om dat uit te leggen laat ik de uitzetter aan het woord, zodat U meteen een indruk krijgt van de kwaliteit van de uitleg: "Eenmaal op pijl 3 blijkt de weg linksaf er niet te zijn. Deze ligt net na de gele weg die er wel ligt. Je opnamepunt is dus op deze gele weg waar de pijl van schuin rechts er weer bijkomt. Dit doen door pijl 3 helemaal tegengesteld te rijden (inclusief het stukje dat vanaf het zuiden niet te rijden is). Helaas blijkt dit laatste stukje ook niet vanaf het noorden te rijden te zijn. Dus je staat nu op het kruispunt van de gele weg op de pijl. Je hebt maar 1 keuze (niet de pijl meerijden of kruisen), dus rechtsaf de pijl tegengesteld rijden. Je rijdt nu een lus om de pijl heen langs de RC H. Je opnamepunt ligt nog steeds op dezelfde plek, dus na RC H 2 x rechtsaf en een stukje van de pijl tegengesteld rijden en weer rechtsaf en je route oppakken. Dus daarna nogmaals RC H. Geen keerlussen draaien achter de RC 19 of RC 20, deze zijn alle langer dan rondrijden." (Voor belangstellenden buiten ons rittenwereldje: RC betekent routecontrole.) U ziet: Remco is uitvoerig van stof, misschien geïnspireerd door Henk Beltman die het ook ongeveer zo doet. Maar wat opvalt is dat in de uitleg nergens gebruik wordt gemaakt van "hulpletters" (U weet wel: "de weg a-b is er niet, dus opnemen bij c in de richting d, via het lusje bij e"). Het leest prettiger, maar is wellicht niet altijd compleet te volgen, zonder die letters. Ik probeerde het hierboven ook zo, en had al moeite met mijn eigen teksten als "ging de weg waarop pijl 2 stond vlak naast controle D niet schuin naar rechts om dan haaks op de weg met de D uit te komen" en "op de samenkomst rechts van de S zeer scherp linksaf". Af en toe een lettertje erbij is toch ook wel handig. Maar de volgende situatie doen we nu ook maar zonder hulpletters.
Natuurlijk waren er ook "kleine" valletjes. Hoe gaat U van pijl 4 naar pijl 5? Niet over grijs (dus ook niet geel/grijs), en zo min mogelijk oranje. Via de oranje weg tot de cirkel, dan de gele weg tot net onder pijl 6, en dan pal naar het zuiden? Dat is wel de kortste route, maar er is een probleem op het punt waar de dubbele hoogspanningsleiding de gele weg kruist. Als U goed kijkt ziet U dat tussen de twee leidingen de gele "weg" geen bermlijnen heeft. Dus omrijden? Wie nog beter kijkt (met een loep) ziet dat de gele kleur van de weg wèl doorloopt, en concludeert (dus?) dat hier gewoon sprake is van een kaartweg. Ik ging er dus van uit dat deze weg gewoon gebruikt mocht worden, maar in de uitleg staat: "Van pijl 4 naar 5 niet ter hoogte van pijl 6 rechtsaf, want tussen de hoogspanningslijnen zijn de bermlijnen 'verdwenen' ”. De uitzetter denkt er dus anders over. Even in het TRK kijken: in artikel 3 ("Kaartmateriaal") staat onder punt e: "Kaarttekens en op de kaart gedrukte resp. aangebrachte teksten onderbreken een kaartweg niet en evenmin de kleur daarvan." Maar dat is van toepassing als de kleur juist NIET schijnt door te lopen. Dan denk je dat je hier moet redeneren dat er twee kaarttekens zijn (de beide hoogspanningsleidingen), en dat daartussen inderdaad geen weg loopt, ondanks het stukje geel. Maar ik herinnerde mij ook de regel "Kaartwegen, waarvan één of beide bermlijnen zijn onderbroken, doch die wel geheel zijn gekleurd, worden geacht als kaartweg aanwezig te zijn". Bingo, toch een weg dus! Helaas nee: die bepaling blijkt in het reglement van (in ieder geval de laatste) Pijlenrit te staan, maar niet in het TRK... Uiteindelijk bleek de Q dus toch een foutcontrole. In plaats daarvan moest je naar pijl 5 (waarop controle R stond) eerst extra langs die R (U mag zelf uitzoeken waarom; denk aan de tegengesteld-bepaling).
 
Tussen de bedrijven door bleken we aan het einde van het ochtendtraject ook beland in een nieuwe aflevering van de dramaserie "Waar woont Wolfs?", een variant op het tv-programma "Hunted". In een poging de zoekers om de tuin te leiden heeft Henri Wolfs blijkbaar een filiaal geopend in de buitenwijken van Son en Breugel, zoals te zien is op dit stukje van de wedstrijdkaart.
 
Omdat ik begrepen heb dat de lezers het leuk vinden als ik probeer ze op het verkeerde been te zetten doen we weer eens een voorbeeld waarbij ik vertel wat de oplossing is (of zou kunnen zijn), waarna U mag kijken of U het er mee eens bent. Het betreft de route van pijl 9 naar pijl 10. Op pijl 9 waren er een paar complicaties door verlegde wegen, maar die zal ik U hier besparen. We beginnen op punt A (halverwege pijl 9) en vertrekken vandaar over de gele weg naar het noordoosten. Om te beginnen is een deel van de weg direct rechts van het pijlnummer "9" grijs gekleurd (goed kijken!), dus daar gaan we omheen: controle Z. Na een klein stukje oranje (kan niet anders) snel weer verder over geel, maar dan weer niet over grijs, dus om het kapelletje heen: controle B (kruisen tellen gaat in Brabant een stuk vlotter dan in Limburg). Dan nog een paar stukken oranje vermijden via controle W, en ten slotte op weg naar de voet van pijl 10 controle C. Dus op een rijtje: Z-B-W-C. Mee eens, of ziet U nog iets anders? 
En hiermee hebben we het ochtendtraject voldoende besproken. Over het middagtraject, met die 1-na-kortste-routes, valt ook veel te vertellen, zodat we dat bewaren voor deel 2; U had natuurlijk al gezien dat in de kop boven deze column "deel 1" stond.
 
Nog twee dingetjes wil ik nu vast kwijt:
1. Het aantal deelnemers was verheugend hoog (18 + 19 + 13 = 50 equipes); de uitzetter had natuurlijk zijn goede naam mee, maar had ook flink gelobbyd, onder andere in het circuit van de "klassieke" ritten.
2. Omdat diezelfde uitzetter als NRF-bestuurslid gemakkelijk toegang heeft tot de NRF-website kon hij eenvoudig een nieuwtje lanceren: alle kaarten (traject 1-deel1, 1-deel2, 2-deel1 en 2-deel2) van alle klassen (A, B en C), alsmede de volledige uitleg (ook van alle trajecten en alle klassen) zijn inmiddels op die website gepubliceerd. Dit is een dermate goed idee dat ik de organisatoren van toekomstige ritten in overweging geef om dit idee na te volgen; dat moet dan uiteraard wel via de webredactie lopen, maar dat zal vast wel lukken (zei de ervaringsdeskundige columnist): de webredactie zal U ongetwijfeld ter wille en behulpzaam zijn. (opm. webredactie: inderdaad, maar let op de grootte van de bestanden, we hebben geen onbeperkte webruimte...)
 
Natuurlijk kijken we nog even opnieuw naar de route van pijl 9 naar pijl 10. De vraag was of Z-B-W-C correct was, of dat U nog iets anders zag. Ervaren columnlezer als U bent voelt U natuurlijk wel dat er hier nog iets aan de hand is, en mogelijk heeft U ook al ontdekt wat dat is. Voor degenen die het niet zien (of geen zin hebben om er naar te kijken): je kan nog meer oranje vermijden door na tussen "Molen" en "kampen" te zijn doorgegaan niet linksaf te gaan naar controle Z, maar rechtdoor, einde weg rechts, einde gele weg links (door de "d" van "Molenheide"), gele weg linksaf bij "Maneges", tweede viersprong links, tegen pijl 10 in (!), en via de gele en de oranje weg naar het begin van pijl 10. Dat leverde na die eerste einde weg rechts controle A op, en die gaf de opdracht "HK - DMP 10", waarna je alsnog het rijtje Z-B-W-C moest halen, totaal dus A-Z-B-W-C. Dit type val kwam in deze rit wel vaker voor, steeds met van die lange routes, en die waren soms ook helemaal te rijden (toevallig hier dus niet), waardoor het inderdaad - zoals aangekondigd - een lekkere "rij-rit" was, en dat ondanks de hoge moeilijkheidsgraad. Knap uitgezet!
 
Ik wens alle lezers prettige feestdagen, een gelukkig nieuwjaar, en een mooie podiumplaats in 2019!