Zoals altijd als er sprake is van "Varia" hierbij weer een aantal onderwerpjes van zeer uiteenlopende aard.
 
[ a ]  Wie is de Kaartlezer?
 
De column-lezers zullen, net als alle anderen, te verdelen zijn in twee groepen: zij die naar "Wie is de Mol?" kijken, en zij die dat niet doen. Vooral voor de eersten (de column-lezers), die immers "iets met kaartlezen hebben", was de aflevering van 9 februari interessant: daarin moesten de kandidaten in het Colombiaanse plaatsje Barichara elk in een Tuktuk van een "start" naar een "finish" rijden aan de hand van een verstrekte plattegrond (met daarop aangegeven éénrichtingswegen). 
Er waren echter hindernissen: twee kandidaten mochten alleen linksaf slaan, twee anderen alleen rechtsaf, en de twee overigen alleen beurtelings linksaf en rechtsaf; de opgave heette dan ook "Links-rechts". Voor ons kaartlezers was het jammer dat de kijkers de kaart niet echt goed te zien kregen, en zodoende niet zelf konden proberen het probleem op te lossen, en ook niet konden beoordelen wie het goed deed en wie de regels overtrad. Aflevering gemist? Even terugkijken is een aanrader! Hierbij wat screenshots.
 
 
 
 
 
[ b ]  Tijdstrafpunten
 
Alle kampioenschapsritten bestaan tegenwoordig uit twee trajecten, met daartussen een (verplichte) rust, meestal een uur. Omdat aan het einde van beide trajecten een VTC staat (Vaste Tijdcontrole), kunnen de deelnemers in beide trajecten tijdstrafpunten oplopen. Hoe deze strafpunten berekend moeten worden is echter niet voor iedereen even duidelijk, en zelfs rekenkamers blijken hier soms veel moeite mee te hebben.
 
We kijken eerst even in de reglementen (die U elders op deze site kunt vinden). De relevante artikelen staan verdeeld over drie verschillende reglementen. Om te beginnen staat in het NRR (Nationaal Reglement Ritten) het volgende.
 
13. VERPLICHTE RUST
a. Indien de rijtijd van een rit meer dan 3 uur bedraagt, dient de organisator voor de deelnemende equipes tenminste één rust in te lassen met een totale duur van minimaal een zesde deel van de rijtijd. Deze rust wordt 'verplichte rust' genoemd. 
b. Onder verplichte rust wordt verstaan dat tussen het tijdstip van aankomst van een equipe bij een VTC waar een rust wordt gehouden en het tijdstip van vertrek van die equipe, tenminste de ideale rusttijd is verstreken. 
c. Neutrale routegedeelten dienen bij het vaststellen van de rijtijd van een rit buiten beschouwing te worden gelaten. 
d. Neutrale routegedeelten mogen geen enkele invloed hebben op het tijdschema van de deelnemende equipes. 
 
Dus een rusttijd van minimaal een zesde deel van de rijtijd, dat wil zeggen een rust van (minimaal) 60 minuten bij twee trajecten van elk 3 uur, 50 minuten bij twee maal 2½ uur, en 40 minuten bij twee maal 2 uur.
 
Verder is van belang het RNRK (Reglement Nationaal en Regio Kampioenschap). Hierin vinden we onder andere het volgende artikel.
 
2. KAMPIOENSCHAPSRIT 
Om als kampioenschapsrit in aanmerking te kunnen komen, moet een rit aan de volgende voorwaarden voldoen: 
d. de verplichte rust (artikel 13a NRR) tussen twee trajecten dient minimaal 30 minuten te bedragen.
 
En ten slotte is er het ATRR (Algemeen Technisch Reglement Ritten), waarin we het volgende aantreffen:
 
14. STRAFPUNTEN BIJ VTC'S 
a. Voor het te laat melden aan een VTC: 1 strafpunt per minuut. 
b. Als gevolg van het te vroeg of te laat aandoen van een VTC wijzigt het tijdschema niet. De openingstijden van VTC's voor een deelnemer zijn gerelateerd aan de IPT van de betreffende deelnemer. 
c. Strafpunten voor het later dan op de IPT melden aan een VTC worden verminderd met het aantal strafpunten, dat overeenkomt met het aantal minuten, waarmee de deelnemer de IPT van de voorgaande VTC heeft overschreden. 
d. Tijdstrafpunten voor 'te laat' cumuleren dus niet: is een deelnemer bijvoorbeeld aan de 1e VTC 5 minuten na zijn IPT, dan krijgt hij/zij daarvoor 5 strafpunten, maar hij/zij mag nu aan alle volgende VTC's straffeloos 5 minuten na de IPT komen. Loopt de deelnemer tijd in, dan geldt het niet cumuleren slechts voor de dan eventueel resterende tijdsoverschrijding. 
 
Van belang is dat te vroeg aankomen bij een VTC (anders dan bij de zelden voorkomende GTC, Geheime Tijdcontrole) niet wordt bestraft; te vroeg aankomen wordt dus gezien als op tijd aankomen. 
 
Laten we nu dan kijken hoe de tijdstrafpunten in de praktijk moeten worden berekend. In onderstaande tabel ziet U de startnummers 1 t/m 13, met elk een andere combinatie van te vroeg/te laat/op tijd aankomen bij de twee VTC's.
 
De startnummers 1 t/m 6 (het groene deel van de tabel) komen steeds op tijd of te vroeg (in allerlei combinaties), en krijgen dus geen tijdstrafpunten. De startnummers 7 t/m 10 (geel) komen in het ene traject op tijd (of te vroeg) en in het andere traject te laat; zij krijgen alleen tijdstrafpunten voor het traject waar ze te laat komen.
 
Ten slotte het lastige geval: twee maal te laat. De startnummers 11 t/m 13 (oranje) komen in beide trajecten te laat. Nu is artikel 14 van het ATRR (zie boven) van toepassing. Startnummer 11 krijgt 3 strafpunten in traject 1, en 9 (12-3) in traject 2, totaal dus 12. Startnummer 12 krijgt 12 strafpunten in traject 1 en 0 in traject 2 (tijd is ingelopen), totaal dus (ook) 12. En startnummer 13 krijgt 3 + 0 = 3 tijdstrafpunten (traject 2 op tijd gereden).
Een vuistregel voor de rekenkamer (voor het geval "twee maal te laat"): het totaal aantal tijdstrafpunten is simpelweg de grootste van de twee tijdsoverschrijdingen!
 

In het Bijzonder Reglement van een rit staat meestal iets als "Indien de omstandigheden daartoe aanleiding geven kan het tijdschema tussentijds gewijzigd worden", bijvoorbeeld voor het geval dat vanwege extreme weersomstandigheden vrijwel alle deelnemers veel te laat bij de rust arriveren. In het algemeen houdt zo'n wijziging in dat iedereen in het tweede traject bijvoorbeeld een half uur extra rijtijd krijgt. Maar het is recent al twee keer voorgekomen dat werd bepaald dat iedereen na rust op zijn oorspronkelijke tijd kon vertrekken (waardoor de rust dus werd ingekort). In dat geval moeten de tijdsoverschrijdingen van de beide trajecten gewoon bij elkaar worden opgeteld, zoals aangegeven in de volgende tabel.
 
[ c ]  ABC-Winterdroogrit
 
Op de site van de (klassieke) ABC-rally wordt zo'n drie keer per jaar een droogrit gepubliceerd, waarvan één "grote", van de hand van Joep Wanders. Deze droogritten zitten bijzonder goed in elkaar, en het oplossen ervan kost best veel tijd (waar heb ik dat eerder gehoord?). Het zijn van die ritten waarin je telkens als je er opnieuw naar kijkt weer iets anders ontdekt. Ik geef enkele voorbeelden (uit de Expert-klasse, wat U en ik de A-klasse noemen) uit de recente ABC-Winterdoogrit.
De kleur van het cirkeltje waarin een pijlnummer staat (wit, geel of oranje) geeft aan dat op weg naar de betreffende pijl wegen met die kleur alleen over zo kort mogelijke afstand mogen worden gebruikt. Verder mogen (in deze klasse) wegen die reeds zijn bereden niet tegengesteld in de route worden opgenomen, en mogen uitsluitend wegen met TWEE doorlopende bermlijnen worden gebruikt. En onder een pijl wordt geacht een gele weg te liggen.
 
In dit voorbeeld gaat het om de route van pijl 2 t/m pijl 5. Van 2 naar 3 zo min mogelijk oranje, dus via controle G. 
Dan, na de gratis F op pijl 3, van 3 naar 4: na pijl 3 niet eerste weg rechts, want dan rijd je vlak daarvoor een piepklein stukje tegengesteld (versprongen viersprong). Dus na pijl 3 tweede weg links, einde weg links (oranje weg), via controle E, links door Tulette, en dan via de controles I en H naar pijl 4. 
Ten slotte van 4 naar 5: geel vermijden, maar niet meteen na pijl 4 rechtsaf, want als je daarna einde weg links gaat (naar de J) dan rijd je alweer zo'n klein stukje tegengesteld (daar reed je al toen je van controle I naar controle H ging). Dus, na toch maar een klein stukje geel, de tweede weg rechts in plaats van de eerste (door de tekst "les Brunes"), en dus net niet langs controle J. De voet van pijl 5 bereik je via het dorp La Baume-de-Transit (wie kent het niet), ongehinderd door allerlei roze kaarttekens (in dit geval een ruïne en een kerk) die de weg niet onderbreken. Leuk hoor, zo'n Franse stafkaart.
 
(klik op de afbeelding voor een vergroting)

 

Een flink stuk verderop zijn we, op weg naar de "zwarte" pijl 12, aan het grensbenaderen (tegen de klok in, dus aanhoudend rechts), waarbij we niet over oranje wegen mogen. Hoe gaat U van controle O (begin in oostelijke richting) naar pijl 12? Je zou zeggen dat er maar één mogelijkheid is: vanaf de O eerst over geel, rechtsaf over wit, einde weg rechts, voorbij "349" viersprong links, in St.-Pantaléon-les-Vignes (alweer: wie kent het niet) eerst rechtdoor en dan links aanhouden, na controle V rechtsaf, einde weg links, gele weg oversteken en rechtdoor naar pijl 12. Kan niet anders toch? Tsja, ik dacht dat ik er vorig jaar in de Ronde door Vriesland aardig in was geslaagd een weg te verstoppen, maar Joep kan er ook wat van. Er zijn wel eens deelnemers (en soms ook uitzetters...) die een rode weg over het hoofd zien, en ook hier deed bijna iedereen het fout: die oranje weg die eerst D941 en dan - na de departementsgrens - D541 heet en helemaal van links naar rechts loopt, dat is tussen de punten a en b helemaal geen oranje weg, maar een rode! Over verstoppen gesproken...; de V is dus fout. Ik kon hier wel om lachen hoor. NB: de witte "wegen" ten zuiden van de D541 mogen we niet gebruiken, wegens het niet doorlopen van één van de bermlijnen. Volgens de (bijgeleverde) legenda zijn dat wegen van de categorie "route irrégulièrement entretenue", "road not regularly maintained", dan wel "Strasse nicht regelmäßig instandgehalten". En net als rittenrijders houden rallyrijders daar niet echt van (of zie ik dat verkeerd?), dus dat komt dan goed uit.
 

 

Als laatste voorbeeld de finishgrap. Hierbij heb ik een stukje route dat al eerder is bereden (in verband met het omzeilen van een blokkering op pijl 19) met groen aangegeven; het groene pijltje geeft de rijrichting aan. We moeten nu vanaf de punt van pijl 19 naar de finish, en wel zo kort mogelijk over geel. We kunnen allerlei controles halen, zoals de H, de I, de K, de U en de D. Van dit alles is alleen de K goed; de H is fout vanwege een onderbroken bermlijn (net na pijl 19), de I is fout omdat we (dat had ik nog niet verteld) niet over militaire terreinen mogen en de I op een weg staat die gedeeltelijk binnen de omheining van een militair vliegveld loopt, de U is fout omdat we dan wel een stukje geel missen maar niet voldoende (zie verderop), en de D (netjes met de groene lijn mee) is fout omdat we dan rechts van de E een heel klein stukje geel rijden. Heel ver weg staat ook nog een controle T, en laten we die nu wel moeten hebben! Dat gaat zo: om de H heen naar de K, met een knik de gele weg oversteken (dat telt niet als geel), via de witte D69 helemaal naar Rasteau (uiterst rechts), dan helemaal naar het noorden, door St.-Romain-de-Malagarde en via de D51a/D75, in Aubert viersprong links naar de oranje D576/D976, en dan via wit (niet via geel) naar controle T en verder naar het zuiden, boven het woord "Finish" linksaf terug naar het noorden, op de gele weg rechtsaf (dat is minder geel dan vanaf de U naar het westen), en uiteindelijk door de "B" van "Beauregard" naar de finish. Maar dat had U allemaal natuurlijk ook al gezien?
 
U begrijpt zeker wel dat ik deze droogritten van harte kan aanbevelen. De volgende (kleinere) zijn gepland voor mei/juni en augustus/september (aldus Joep). Kijk af en toe eens op www.abc-rally.nl (dit is een gratis reclame)!

 

[ d ]  De Rallycheck App

 
En als U dan toch een bezoek brengt aan die ABC-site (zie het voorgaande item), kijk dan meteen eens bij het onderdeel "Rallycheck App". In het menu op die site vindt U twee linkjes: de eerste ("Uitleg") leidt naar een stuk tekst (met plaatjes) waarin inderdaad wordt uitgelegd wat de Rallycheck App inhoudt, en de tweede ("Website") naar de site rallycheck.com/nl waar een en ander uitgebreider wordt besproken, compleet met filmpjes. Ik citeer: 
 
"Rallycheck.com controleert je rally route en vervangt routecontroles door GPS locatiebepaling. 
 
De Rallycheck app toont de routecontrole in beeld, jij bepaalt zelf of je die wilt noteren. De routecontrole wordt in beeld gebracht als je in de directe nabijheid van het punt bent waar de uitzetter van de rally een routecontrole heeft geplaatst. 
 
De controle staat in dit geval niet meer langs de weg, maar wordt alleen op het scherm getoond.
 
Rallycheck zorgt ervoor dat je nooit meer een routecontrole zult missen. Alle genoteerde routecontroles zijn digitaal vastgelegd en dit zorgt ervoor dat de organisatie een snelle en correcte verwerking van de uitslag van de rally kan realiseren."
 
Het voordeel voor de uitzetter is duidelijk: hij hoeft geen controleborden meer langs de route te plaatsen (en dus ook niet na afloop op te rollen), hij kan precies zien waar iedereen is, en het is niet meer nodig om bij een bemande controle de controlekaarten in te nemen, want alles wordt digitaal doorgegeven. En in het geval van een "simpele" rally, zonder allerlei ingewikkelde routeconstructies, kan die controlekaart ook automatisch worden nagekeken. Iedereen die wel eens heeft geprobeerd dat ook bij een kaartlees- of routebeschrijvingsrit te doen, die weet dat het daar onbegonnen werk is om het nakijken te automatiseren (U kunt vast zelf wel bedenken waarom dat zo is). Om die reden zie ik deze noviteit nog niet zo snel worden toegepast bij KL- of RB-ritten. Gelukkig maar? 
 
Interessant is de tekst "jij bepaalt zelf of je die wilt noteren"; de controle wordt getoond op het scherm, en U kunt bepalen (zeg maar met een "noteren"- of een "negeren"-knop) of die controle al dan niet genoteerd moet worden. Dat simuleert de huidige gang van zaken: als U een controle tegenkomt dan kunt U die direct noteren, maar hoe vaak komt het niet voor dat je liever nog even terugrijdt om te kijken of die viersprong toch niet verlegd was, of om de lengte van een weggedeelte nog eens op te meten. Ook twijfel je soms of je wel op de juiste route zit, en besluit om die reden nog even te wachten met het noteren van de controle totdat je ervan overtuigd bent (of denkt te zijn) dat het geen foutcontrole is. Maar een volgende ontwikkeling zou natuurlijk kunnen zijn dat de controle automatisch wordt "genoteerd" op het moment dat je er langs rijdt; herstellen is dan niet meer mogelijk! Zouden we dat willen?
 
Dit alles is voor mij overigens een soort "déjà vu". De RAC Den Haag (waarover ik het hier al vaker heb gehad, sorry) had onder haar leden veel Delftse TH-studenten (de TU heette toen nog TH), en in de nazit van een avondrit (die vaak in de TH-wijk werd verreden) of tijdens de voorbespreking van een Teamrit werd er door dit gezelschap wel eens gefilosofeerd over de toekomst van de rittensport. Let wel, dit was in een tijd dat de mobiele telefoon nog moest worden uitgevonden, en ook TomTom en Google Maps nog niet bestonden. En echt waar, toen voorzagen wij al dat er een tijd zou komen waarin ongeveer het volgende zou gebeuren: je rijdt een weg in, hoort een piepje, en ziet op een scherm de controleletter A verschijnen. We hadden nog niet bedacht dat je dan de keuze zou hebben uit wel of niet noteren, in onze optiek was het meteen onherroepelijk, "uitgummen" zou niet mogelijk zijn. En nog even verder fantaserend: onder in het scherm zou dan bijvoorbeeld het volgende bericht verschijnen: "Jammer, dat was een foutcontrole; Uw positie in de tussenstand is nu veranderd van tweede in vierde". Heel erg ver zaten we er niet naast...