Na de delen 0, 1 en 2 van de Finalerit is het wel weer tijd voor iets anders. De eerste nationale rit van dit jaar (waarvoor de beste wensen!) is pas begin februari (de Botterronde), dus een mooie gelegenheid om U weer een gastcolumn voor te schotelen. Het is de één-na-laatste bijdrage van John Terpstra (maar dat heeft hij al eens eerder beweerd...), gevolgd door een nieuwe aflevering van de rubriek "Na(vigatoren)-praat".
Kaartlezen in een militaire context [8] - door John Terpstra
Mijn vorige column dateert al weer van 22 augustus 2019. In de tussentijd is er veel gebeurd en ik kan me dan ook voorstellen dat u zich de opgave in die laatste column niet meer goed kan herinneren. Vandaar dat ik deze opgave nog een keer in zijn geheel in deze column opneem. De oplossing krijgt u, net als bij de opgaven van Rob, deze keer aan het eind van deze column. Op de twee foto’s ziet u een witte cirkel met een punt. Het is de bedoeling dat u op het bijbehorende kaartfragment de punt zoekt. Bij zo een fotorit moesten ongeveer 15 punten op de kaart worden gevonden, waarna vervolgens de kortste route tussen de punten moest worden gereden (meestal met wat aanvullingen en beperkingen).
In mijn columns heeft u kunnen lezen dat de specifiek militaire trajecten steeds schaarser werden en dat door het verbeteren van de kwaliteit van de ritten van de MCAM, de kaartleesritten meer en meer gingen lijken op de kaartleesritten van de NRF. Toch ontstond er bij de deelnemers een vraag om de ritten weer meer een militair karakter te geven. Vandaar dat in 1996 het militaire aspect weer werd ingevoerd door het opnemen van een Algemene Oefen Toestand (AOT) die van toepassing was voor de hele rit en een Bijzondere Oefen Toestand (BOT) voor elk apart traject (N.B. bij elke militaire oefening werd een AOT en een BOT gebruikt). Tevens werd ingespeeld op de op dat moment van belang zijnde uitzendingen, door de AOT en BOT toe te spitsen op het werk tijdens uitzendingen. Om een indruk te krijgen van een AOT en BOT is er een voorbeeld van elk in deze column opgenomen. Het is geen opgave voor u, de bijbehorende kaarten zijn niet in deze column opgenomen. Van groot belang voor de deelnemers was dat de grenzen van het gebied niet mochten worden overschreden, hetgeen in een enkel traject natuurlijk wel werd uitgelokt.
Ter afsluiting van deze columns nog twee anekdotes. In 1996 moest ik samen met mijn collega Bakema de controles voor de eerste twee trajecten van de Oefenrit uitzetten. In de loop van de tijd wist ik wel dat Bakema graag van doorrijden hield. Tijdens deelname aan kaartleesritten heb ik hem regelmatig een verkeerde weg ingestuurd, zodat ik tijdens het keren weer even rust had om het vervolg van de rit te bekijken. Ook later tijdens het uitzetten van de controles bij de door ons uitgezette trajecten werd er hard door- gereden hetgeen in de buurt van Wijk bij Duurstede, vanwege bevroren wegen, een slip van de auto tot gevolg had. Daarbij hebben we enorm veel geluk gehad, aan de linker kant van de weg was een diepe sloot met steile wanden en aan de rechterzijde kwamen we uiteindelijk vlak bij een boerderij in een weiland terecht. De boer kwam gelijk kijken en heeft met zijn tractor ons weer op de weg geholpen. Met geringe schade aan de auto hebben we uiteindelijk alle controles nog op tijd kunnen plaatsen, zodat de deelnemers zonder vertraging hun rit hebben kunnen rijden. Ik vraag me af of het ooit gebeurd is, dat er een rit of een traject niet verreden is vanwege pech van de uitzetter (degene die de controles moest plaatsen). Ik weet wel dat tijdens de laatste Cannenburghrit, de uitzetter (Dik Vervoort) ‘s morgens vroeg bij het controleren van de aanwezigheid van de controles pech met zijn auto kreeg, terwijl hij alle kaarten en opdrachten nog in zijn auto had. Ook degene die door hem gebeld was, kreeg pech met de auto, maar ondanks alle ellende kon de rit gelukkig toch conform schema verreden worden.
In vorige columns heb ik u verteld dat MCAM-ritten meestal lang van tevoren werden uitgezet. Vanwege de voorbereiding van de rit eerder in het jaar, gebeurde het nog wel eens dat tussen het narijden en de rit zelf, wegen werden veranderd. In 2003 waren wij ‘s middags in Twente onderweg voor het uitzetten van de controles voor het vroege nachttraject. Tot onze schrik bleek het onmogelijk om, door een aan de gang zijnde ruilverkaveling, het traject reglementair uit te rijden. Het laatste deel van ons traject moest geneutraliseerd worden. Omdat we het bijtijds constateerden, konden we de deelnemers nog voorafgaande aan het traject de juiste informatie geven om op een verantwoorde wijze bij de tijdcontrole van dat traject te komen. U begrijpt dat dit soort situaties toch voor de nodige spanning zorgen en menige zweetdruppel opleveren.
We hebben inmiddels in acht columns aandacht besteed aan militair kaartlezen, maar ook het gebruik van de kaarten bij NRF-kaartleesritten heeft zijn oorsprong in het militaire domein. Immers in 1806 is naar een Frans voorbeeld, een Topografisch Bureau bij het Depot-Generaal van Oorlog opgericht. Dit vormde de aanzet tot de ontwikkeling van een centrale, nationale karteringsdienst die, zoals in vrijwel alle Europese landen, werd ingebed in de militaire organisatie. Met de heroprichting van dit bureau in 1815 (na de Franse bezetting), verscheen de directe voorloper van de huidige dienst, die overigens na diverse reorganisaties in 1932 haar voorlaatste vorm kreeg. Deze dienst is tot 1991 praktisch ongewijzigd in taakstelling en organisatievorm gebleven. De eerste, grote activiteit van de dienst was het opnemen en publiceren van de kaartserie 1:50.000. Deze in oorsprong militaire kaartserie, later stafkaart genoemd, heeft vanaf haar eerste verschijnen in 1850 ook een civiel belang gediend. Ze deed onder meer dienst als basis voor de waterstaatkaart en de geologische kaart van ons land. Het heeft overigens lang geduurd voor de burger gemakkelijk toegang kreeg tot de topografische producten. Pas in 1923 werd een eigen afdeling kaartverkoop ingesteld. Het civiele gebruik is sindsdien toegenomen, hetgeen in 1991 resulteerde in verzelfstandiging van de dienst, los van de militaire organisatie.
O ja, na al deze nostalgische herinneringen, vergeet ik bijna, dat ik u de oplossing moet geven van de opgave van de twee luchtfoto’s. Op onderstaande kaart zijn de plaatsen aangegeven met een cirkel en daarbij een 3 en een 4 (de cijfers 1 en 2 waren de oplossing van de opgave uit column 6).
Wordt nog één keer vervolgd.
Reguliere column of gastcolumn, rittenseizoen of winterstop, de serie 'Na-praat' gaat gewoon door! Hierbij alweer deel 5. Ik kan bijna niet wachten totdat we toe zijn aan de "tips voor navigatoren" (deel 8)!
Na-praat 5: Vraaggesprek met de heer P. - door Frits Wessels, circa 1971
Daar de vorige artikelen nogal wat commentaar van rijderszijde opgeleverd hebben leek het nuttig nu eens een bestuurder zelf aan het woord te laten. Gekozen werd één van Nederlands meest bekende rallyrijders de heer R.I.P., die vooral bekendheid geniet vanwege zijn doorzettingsvermogen ondanks de vele spectaculaire crashes. Op het opgegeven adres bleek een grote villa met een overmaatse garage te staan. Uiteraard werd slechts de garage door P. bewoond. Al direct bij binnenkomst viel het geldverslindende karakter van de sport op, het afgebladderde behang was verborgen onder een imponerend aantal bemodderde rallyborden. Opvallend was een in verhouding zeer gering aantal bekers, zulks in tegenstelling tot een grote hoeveelheid stuurwielen, trofeeën van de total-loss gereden wagens. Even later arriveerde de heer R.I.P., gezeten in een hoop schroot, bungelend achter een takelwagen. Zijn enige commentaar hierop was 'alweer uitgevallen', hetgeen de routinier kenmerkt.
De heer P. begon al op zeer jeugdige leeftijd met autorijden, de ongevallen-statistieken uit die tijd spreken voor zich! Op grond van zijn schat aan ervaringen namen wij het volgende interview af.
Hoe prepareert u de auto?
Kijk, je kunt wel beginnen met het opboren van cilinders, spoorverbreders, betere schokbrekers en meer van dat soort flauwekul, maar dat is het niet. Er gaat niets boven het slopen van de uitlaat en een paar fijne
stickers en blokbanden op de auto. Bovendien wat extra lampen voorop, want met minder dan acht tel je niet meer mee.
Wat is de beste houding achter het stuur?
De nonchalante, die maakt de beste indruk op het publiek. De slapende houding kan het beste vermeden worden, ook al zijn er slaapstoelen in de auto gemonteerd.
Wat verstaat u onder correct weggedrag?
Bij het inhalen de concurrentie zodanig van de weg drukken dat ze net niet dodelijk verongelukken. Men kan de procedure vereenvoudigen door op onopvallende, bescheiden wijze enige tijd met vol licht achter iemand aan te rijden.
Wat zijn de mogelijkheden om het ver te brengen in deze sport?
Heel eenvoudig: nooit over het materiaal piekeren. Deze stelling heb ik destijds al met mijn vliegende Hollander en trapauto in de praktijk gebracht. Een automobieltje meer of minder mag geen probleem zijn,
anders kunt u er beter mee ophouden. Helaas zien de meeste sponsoren dit niet helemaal in.
Hoe staat u tegenover ter beschikking gestelde wagens?
Net zoals tegenover navigatoren. Als ze het opgeven gaan ze de weg af of de laan uit.
Wat rijdt u het liefst?
Auto! Oh pardon, de pure snelheidsrally's. Wat dat betreft ligt de S.L.S. me het minst. Strafpunten voor te vroeg finishen maakt de echte snelle jongens al bij voorbaat kansloos.
Waarom wisselt u zo vaak van sponsor?
Noodgedwongen. Helaas gingen de meeste sponsoren vrij snel failliet of konden ze de productie niet snel en voldoende opvoeren.
Vindt u een rolloverbar noodzakelijk?
Nee, maar de meeste navigatoren eisen het echter.
Wat is de reden voor uw veelvuldig uitvallen?
Dat heeft vele oorzaken. Meestal deugt de rit of de auto niet, vaak verknoeit de navigator het, de klokken lopen niet op tijd of de finish sluit al na 60 minuten. Daar is niet tegen op te rijden. Bovendien moet je aan je image denken: het kost wel eens moeite de auto tijdig kapot te krijgen om een slecht resultaat te verbergen.
Diep onder de indruk verlieten wij P., die onmiddellijk met een hand vol gereedschap naar een vage hoop oud roest verdween. Zoals bekend heeft P. kort geleden tot ieders verbazing een internationale rally uitgereden en zelfs gewonnen! Het diepe stilzwijgen van de fabriek hierover bleek zijn oorzaak te vinden in het feit dat P., door een te grondige preparatie van zijn auto, oververmoeid in slaap viel bij de start, waarna de navigator de gehele rally aan het stuur heeft gezeten.
|